Waldemar Torenstra kruipt uit zijn tentje, wrijft de slaap uit zijn ogen en zegt: „Hier begint het, jongens.” Wat begint is de jongensdroom, de road trip met de jongens op de motor dwars door Noord- en Zuid Amerika, met als doel het jongensboek over dit werelddeel eens drastisch te herschrijven. De tent staat aan de overkant van de rivier de Hudson, en van daaruit ziet hij Manhattan liggen, New York. De plek die de Hollanders in 1609 ‘ontdekten’. Voor zestig gulden, wat snuisterijen en gereedschap kochten ze ‘Mannahatta’ van de oorspronkelijke bewoners.

Ondersteboven van de Amerika’s is de tweede reisserie die acteur Waldemar Torenstra per motor maakt voor televisie, voor de eerste reed hij dwars door Afrika. Maar zijn zoektocht, die zaterdag te zien was, is in beide continenten dezelfde. Wat hij wil vinden is wat er is overgebleven van de oorspronkelijke cultuur en tradities van de mensen die er woonden voordat de witte mensen kwamen en zich het land toe-ëigenden. En wie zoekt, vindt. Torenstra’ s begint zijn trip bij een inheemse motorclub in Brooklyn. De voorzitter ervan, een telg van de oorspronkelijke Lenape-bevolking, vertelt hem dat het concept ‘rijkdom’ niet bestond voor zijn voorouders. Iedereen had evenveel en niemand meer dan de ander. Het waren de Nederlanders, zegt hij, die het begrip rijkdom introduceerden. En om hun eigendommen te beschermen en verdedigen brachten ze ook bijlen, musketten en ander moordtuig mee.

Aan de 94-jarige leider van de Haudenosaunee vraagt Torenstra wat ‘wij’, de Europeanen kunnen leren van zijn cultuur en achtergrond. Twee vingers steekt de oude man op. Respect hebben voor de aarde, bomen en elkaar is één. En twee: deel alles met iedereen, dan krijg je nooit oorlog. Op de motor onderweg naar de volgende inheemse bevolkingsgroep, denkt Torenstra hardop na over hoe moeilijk de „inheemse blik” nog te vatten is voor hem. En „hoe anders hun kijk op onze westerse geschiedenis is.”

Torenstra toont plaatjes waarop te zien is dat tot 1776 nog maar een piepklein stukje van Noord-Amerika was gekoloniseerd, een eeuw later is vrijwel het hele gebied ingenomen en zijn van de inheemse bevolking nog maar een paar miljoen mensen over. De meesten bezweken aan ziektekiemen die de Europeanen ook introduceerden. Hij leest voor hoe lomp en onbeschaafd de oorspronkelijke bewoners de nieuwkomers vonden. Bleek, blauwogig, onhandig, bebaard, raar gekleed en ondraaglijk smerig.

Vertegenwoordigers van de Seneca, de Mohawks en de Haudenosaunee vertellen hem dat democratische besluitvorming bij hen al bestond ver voor de kolonisten kwamen. Net als een grondwet, egalitarisme en de gelijkwaardige rol van vrouwen. In hun cultuur is het de vrouwelijke lijn die bepaalt tot welke clan je behoort. Vrouwen voeden de mannen op tot leiders van hun gemeenschap. De vrouw, concludeert Torenstra, is „superbelangrijk”.

Da’s andere koek dan de verhalen die we kenden over de witte helden die de ‘wilden’ verjoegen. De moordlustige ‘roodhuiden’, de Indianen met verentooi, de raar brabbelende Hiawatha uit Donald Duck. Racistische geschiedvervalsing vol karikaturen en beledigende stereotyperingen. Maar Torenstra zet daar iets tegenover wat ook niet helemaal kan kloppen. Zoals hij het brengt lijkt ‘de’ inheemse mens van Noord-Amerika een Beter Mens: vredelievend, democratisch, vrouwvriendelijk. Zou dat bij alle 575 inheemse volken verspreid over zo’n enorm gebied zo zijn (geweest)? Hij maakt zo wel een nieuw narratief van de kolonisatie van Amerika, maar met nieuwe stereotyperingen. Alleen zijn de rollen van wie de slechterik was en wie de held omgedraaid.